Overlopen en golfoverslag
Als de waterstand hoger is dan het hoogste gedeelte van een dijk, dan kan de dijk overlopen. Is er daarnaast ook een grote golfhoogte, dan ontstaat golfoverslag. Hierbij slaat het water over de dijk.
Als overlopen of golfoverslag plaatselijk gebeurt, veroorzaakt dit niet meteen een overstroming van het gebied dat door de dijk wordt beschermd. De hoeveelheid water die richting het achterland stroomt is dan nog beperkt. Maar door het snelstromende water treedt er wel erosie op aan de binnenkant van de dijk, en dat kan gevaarlijk zijn. Als het binnentalud verder erodeert, ontstaat er een gat in de dijk, ook wel een bres genoemd. Dat is het begin van een overstroming.
Maatregel
Om te voorkomen dat een dijk overloopt of er golven over de dijk slaan, kun je de dijk verhogen. Maar soms is er meer mogelijk, zoals zorgen dat het water niet zo hoog kan komen. Bij rivieren kun je de waterstand bij de dijk iets verlagen door een nevengeul aan te leggen of de dijk te verplaatsen
Het is niet altijd erg als golven bij golfoverslag een beetje over de dijk slaan. We kunnen de dijk aan de boven- en binnenkant namelijk beschermen tegen erosie van deze overslaande golven. Dit doen we door de dijk erosiebestendig te bekleden, bijvoorbeeld met een gezonde grasmat, of het binnentalud te verflauwen. Door deze maatregelen verlaagt de stroomsnelheid, waardoor het water zijn eroderende kracht verliest.
(Beeldtitel: 1. Faalmechanisme overlopen.)
Wanneer de stand van het water door stijging hoger is dan de kruin van de dijk,
kan de dijk overlopen. Dit kan tot slijtage van de binnenkant van de dijk leiden.
Dit noemen we: erosie.
Als het binnentalud verder erodeert, kan er een gat in de dijk ontstaan.
Dit noemen we ook wel: een bres.
En dat is het begin van een overstroming waarbij er echt problemen gaan ontstaan.
(Auto’s staan in water.)
Maar gelukkig zijn er maatregelen die genomen kunnen worden
tegen dit faalmechanisme van overlopen.
De belangrijkste daarvan is dat de dijk verhoogd wordt.
Maar soms wordt het ook op een andere manier aangepakt,
bijvoorbeeld door te zorgen dat het water niet meer zo hoog kan komen.
Bij rivieren kan dit gedaan worden door de rivier meer ruimte te geven,
door bijvoorbeeld de dijk te verleggen of de aanleg van een nevengeul.